วีดีโอ สาธิตวิธีการเพาะเห็ดโคนน้อยหรือเห็ดถั่ว (VDO clip)

เป็นวิธีการที่ปรับปรุงจากการเพาะเห็ดฟางในโรงเรือน สามารถทำได้ไม่ยุ่งยาก โดยสามารถนำวัสดุที่มีในพื้นที่มาทำเป็นโรงเพาะ เช่น สร้างโรงเพาะด้วยโครงไม้ไผ่ ไม้รวก โดยตัวโรงเพาะจะต้องคลุมปิดด้วยพลาสติกทุกด้าน ภายในโรงทำเป็นชั้นวางก้อนเชื้อสองแถวๆละสามชั้น ระหว่างชั้นห่างกันประมาณ 30 ซม.

ขั้นตอนการเตรียมวัสดุเพาะ

ประกอบด้วยการเตรียมวัสดุเพาะคือฟางข้าว (สามารถใช้กากต้นถั่ว ขี้เลื่อย ทะลายปาล์มตอซังข้าวโพดที่ผ่านการหมัก มาใช้เป็นวัสดุเพาะได้เช่นกัน แต่ที่นิยมมักจะเป็นฟางข้าว เพราะผลผลิตเห็ดโคนน้อยหรือเห็ดถั่ว จากฟางเป็นที่ยอมรับในเรื่องของรสชาติจากผู้บริโภคมากกว่า) ฟางข้าวจะต้องผ่านการลวก โดยอาจจะใช้ถังน้ำมันเก่า 200 ลิตรแบ่งสี่ส่วนตัดออกหนึ่งส่วน ทำเตาในแนวนอน และทำพิมพ์หรือกระบะเพาะขนาด 30x30x60 ซม. ตัดฟางข้าวขนาดเท่ากับกระบะพิมพ์แล้วมัดเป็นก้อน นำฟางไปต้มหรือลวกในถังต้มน้ำเดือด (180-200 ลิตร) ที่เตรียมไว้ โดยเติมปุ๋ย 15-0-0 จำนวน 1-2 กก. ปุ๋ยยูเรีย46-0-0 จำนวน 0.5 กก. กากน้ำตาล 1 กก.รำละเอียด 1 กก. นำก้อนฟางลวก 5-10 นาทีแล้วนำขึ้นพักไว้ให้เย็นหรือทิ้งไว้ข้ามคืนโดยคลุมพลาสติกไว้ น้ำต้มที่เหลือจากการลวกฟางนำมาเจือจางด้วยน้ำ 1-2 เท่าเก็บไว้เป็นปุ๋ยเพื่อใช้ในการรดก้อนเชื้อเห็ดต่อไป

ขั้นตอนการเพาะเห็ด

1. เตรียมหัวเชื้อเห็ด 1 ถุงต่อวัสดุเพาะ 1ก้อน สูตรส่วนผสมให้ใส่รำละเอียด 5 ช้อนโต๊ะหรืออาจใช้เป็นอาหารเสริมของเห็ดฟางยีก้อนเชื้อให้ผสมกับรำ(ควรเป็นรำใหม่สะอาดไม่มีราปนเปื้อน)และอาจเติมแป้งข้าวเจ้าหรือแป้งทอดกรอบที่ใช้ปรุงอาหารทั่วไป ไปประมาณอีกหนึ่งช้อน
2. การทำก้อนเชื้อเห็ด เรียงฟางที่ลวกแล้วสี่ถึงห้าชั้นในกระบะพิมพ์ โดยวางเชือกฟางสำหรับผูก แล้วทับด้วยกระบะพิมพ์ โดยชั้นที่ 1 วางฟางรองพื้นบางๆแล้วโรยเชื้อเห็ดจากข้อ 1 ให้ทั่วเต็มผิวหน้าชั้นแรก และชั้นต่อๆไปให้โรยเฉพาะบริเวณขอบนอก จนก่อนชั้นสุดท้ายจึงโรยให้เต็มผิวหน้าก่อนปิดทับด้วยฟาง จากนั้นนำกระบะพิมพ์ออกแล้วใช้เชือกฟางมัดหัวท้ายให้แน่นเป็นก้อน พร้อมที่จะนำไปบ่มไว้ในโรงเพาะต่อไป โดยรดน้ำปุ๋ยที่เหลือจากการลวกฟางให้ทั่วก่อนนำไปไว้ในโรงเพาะ

ขั้นตอนการบ่มเชื้อ

ก้อนเชื้อที่เตรียมเสร็จแล้ว นำมาวางไว้ที่ชั้นภายในโรงเพาะสภาพภายในโรงเรือน ควรรักษาอุณหภูมิภายใน37 – 40 องศาเซลเซียส โดยให้มีความชื้นสัมพัทธ์ 75 – 90% ถ้าหากก้อนเชื้อแห้ง ให้รดน้ำโดยใช้บัวรดน้ำให้ทั่วจนชื้น โดยทั่วไปหลังจากนำก้อนเชื้อที่เตรียมเสร็จแล้วไปเก็บในโรงเพาะ จะใช้เวลาอีกประมาณ 6-7 วัน (ขึ้นกับสภาพอากาศในขณะนั้น) โดยระหว่างนี้คลุมโรงด้วยพลาสติกให้มิดชิดเพื่อให้เส้นใยเจริญเต็มก้อนเชื้อและพัฒนาเป็นดอกเห็ดและจะออกผลผลิตให้เก็บชุดแรกประมาณวันที่ 7-8 หลังการเพาะหลังจากเก็บผลผลิตชุดแรก ก้อนเชื้อเห็ดจะทยอยออกต่อไปให้เก็บได้อีกถึง 2-3 สัปดาห์โดยผลผลิตจะค่อยๆลดลง โดยเฉลี่ยก้อนเชื้อเห็ด 1 ก้อนสามารถให้ผลผลิตดอกเห็ดประมาร 0.8- 1 กิโลกรัม และราคาจำหน่ายหน้าโรงเพาะตั้งแต่ 80 – 120 บาทต่อกิโลกรัม.